Egzama, en sık karşılaşılan deri hastalıkları arasında yer almakta olup, iç veya dış etkenlere karşı gelişen bir reaksiyon olarak ortaya çıkmaktadır. Egzamanın çok farklı türleri bulunmaktadır.

1. Kontakt egzama

Deriye temas ettiğinde alerji veya tahriş oluşturan maddelere bağlı oluşmaktadır. Sadece temas yerinde olabileceği gibi alerjik reaksiyon sonucu tüm vücuda da yayılabilir.
En sık, deriye kimyasal maddelerin (alkali veya asitli ürünler, endüstriyel ajanlar, deterjanlar, kozmetik ürünler vb.) veya fiziksel (güneş ışınları gibi) etken maddelerin teması sonucu oluşur. Bu egzama tipi, yeterli süre bu maddelerle temas eden herkeste görülebilir.
Bu egzama çeşidi en sık kimyasallara temas eden el bölgesinde görülmektedir. Deri kuruluğu, sıcak-soğuk temas ve ellerin fazla terlemesi gibi durumlar, bu hastalığa yatkınlığı daha da artırmaktadır.
En sık ev kadınlarında, toprakla veya kimyasal maddelerle uğraşan işçilerde daha fazla görülür.
Sık el yıkamak da bu hastalığa zemin hazırlar.
Zamanla derinin bariyer fonksiyonu kaybolur ve deride kaşıntı, kızarıklık, yer yer çatlamalar ve yarılmalar, sertleşme meydana gelir.

Tedavi ve öneri:
Tedavi için mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmanız gerekmektedir. Topikal tedaviler veya duruma göre sistemik tedaviler başlanabilmektedir.
Bu egzama türünde hastalarımıza çeşitli önerilerde bulunmaktayız:

• Sabun kullanırken deriyi kurutmayan doğal sabunlar tercih edilmeli.
• Islak mendil, dezenfektan ve alkol içeren ürünler mümkün olduğunca kullanılmamalı.
• Deride kuruluk hissedildiğinde, içinde deriyi onarıcı etken maddelerin bulunduğu nemlendiriciler kullanılmalı.
• Eğer egzamaya neden olan kimyasal maddelerle temas edilecekse, ellere içi pamuklu, su geçirmez eldivenler kullanılmalı.

2. Atopik dermatit

Genetik olarak alerjiye yatkın, yani atopik bireylerde deri bulgularına ek olarak çoğu zaman alerjik astım, alerjik rinit ve konjonktivit de görülebilmektedir.
Atopik egzaması olanlarda deri, normal bireylere göre daha kurudur ve egzama belirtileri sık sık tekrar etmektedir.
Bebeklik döneminde özellikle yüz ve saçlı deri bölgesi tutulmaktadır. Kronik seyirli olan bu hastalık, bazı çocuklarda 1-1,5 yaş civarı gerilerken bazı çocuklarda vücuda yayılabilir.
Çocukluk döneminde ise en sık diz ve dirsek içleri, boyun ve kulak arkaları ile kasık bölgesi çevresi etkilenmektedir.
Kaşıntılı ve kızarık lezyonlar, çok kaşımaya bağlı olarak kabuklanabilir, sertleşebilir ve kolaylıkla enfeksiyon kapabilir.

Tedavi ve öneri:
Tedavi için mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmanız gerekmektedir. Topikal tedaviler veya duruma göre sistemik tedaviler başlanabilmektedir.

Bu egzama türünde hastalarımıza çeşitli önerilerde bulunmaktayız:

• Deri, normal bireylere göre kuru olduğu için çok sık duş alınmamalı.
• Hem duş alırken hem de eller yıkanırken cildi kurutmayan ürünler tercih edilmeli.
• Her duş sonrası tüm vücut, atopik ciltlere uygun bir nemlendirici ile nemlendirilmeli. Gün içerisinde eğer kuruluk hissedilirse, nemlendirme tekrarlanmalı.
• Cildi tahriş eden kimyasallardan kaçınılmalı.
• Bebeklik ve çocukluk döneminde çamaşırlar doğal sabunlarla yıkanmalı, yumuşatıcı kullanılmamalı. Mümkün olduğunca temizlik için ıslak mendiller yerine ıslak pamuk kullanılmalı.

Bunun dışında birçok egzama türü daha bulunmaktadır.

3. Alerjik kontakt egzama

Deride alerjiye sebep olan etkenle temas sonrası, alerjinin sadece o bölgede kalmayıp zaman içerisinde tüm vücuda yayılması sonucu meydana gelir. Her temas sonrası bu tablo gittikçe daha şiddetli seyredebilir. Hangi maddenin buna sebep olduğunu tespit etmek için yama testi yapılabilir.

4. Yalamaya bağlı egzama

Daha çok çocuklarda rastladığımız bir egzama türüdür. Sürekli dudak çevresini yalayan çocuklarda görülür. Tükürük salgısı, bir süre sonra egzamaya neden olur.

5. Bez bölgesi egzaması

Bezlenen bebeklerde görülmektedir. İdrardaki amonyak ile dışkıdaki bakterilerin enzimlerinin reaksiyona girmesi sonucu meydana gelir. Bez bölgesinde kızarıklık ve yer yer kabarıklıklar oluşur. Bazen üzerine mantar enfeksiyonu eklenebilir.
Bu hastalarımıza tedavinin yanında sık sık bez değişimi, her bez değişiminde yeterli süre havalandırma, ayrıca temizlik sırasında ıslak pamuk kullanmayı ve sonrasında mutlaka kurulamayı önermekteyiz.

6. Fitodermatit

Bitki özlerinin deriye teması sonrası, güneş ışınları ile reaksiyona girmesi sonucu oluşur.

7. Göz kapağı egzaması

Alerjiye sebep olan kozmetik ürünler, kontakt lens bakım ürünleri ve havaya karışan kimyasallar gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır. Tedavide genellikle krem tedavileri ve göz çevresini yatıştıran, onaran ürünler kullanılmaktadır.

8. Nikel temasına bağlı egzama

Nikele bağlı alerji, genelde pantolon düğmesinin temas ettiği karın bölgesi, saat tokasının temas ettiği el bileği ve küpe takılan kulak bölgesinde görülmektedir. Tanıyı kesinleştirmek için yama testi yapılabilir.

Çok fazla sayıda çeşidi bulunan egzama türlerinin teşhisi ve tedavisi için mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmak gerekmektedir.